Ənənəvi yoxsa Rəqəmsal Marketinq?

Auditoriyanın diqqətini çəkməyin bir çox yolu var. Marketinq istənilən biznesdə insanların diqqətini cəlb etməyin ən əsas elementlərindən biridir. Marketinqin iki əsas növü mövcuddur. Bunlardan biri klassik marketinq üsulu olan ənənəvi marketinq, digəri isə müasir yanaşma olan rəqəmsal marketinqdir. Ənənəvi marketinq uzun illər boyu inkişaf etmişdir, rəqəmsal marketinq isə nisbətən yeni meydana çıxmışdır. Hər iki üsulun özünəməxsus üstünlükləri və çatışmazlıqları var. Buna görə də, hansını seçmək tamamilə insanların və bizneslərin ehtiyaclarına və məqsədlərinə bağlıdır.

‍

Ənənəvi marketinq nədir?

Ənənəvi marketinq internet olmadan istifadə edilə bilən marketinq üsullarını əhatə edir. Bu metodlar onilliklər boyu mövcud olmuşdur və hazırda nisbətən az istifadə olunur. Lakin, bu marketinq növünün özünəməxsus güclü tərəfləri var.

Əsas ənənəvi marketinq növləri bunlarıdr: 

1. Birbaşa poçtla göndərilən açıqçalar, kuponlar
2. Televiziya və ya radio reklamları
3. Qəzet və ya jurnal elanları
4. Billboardlar və flayerlər
5. Telefon zəngləri və SMS bildirişləri
   ‍

Nə üçün ənənəvi marketinq?

Hər gün televiziyada, qəzetdə və ya radioda reklamları görür və eşidirik, hətta gündəlik işlərimizə başlayarkən belə. Çölə çıxanda isə küçələrdə paylanılan flayerlərdə və böyük billboardlarda müxtəlif marketinq elanlarını görmək mümkündür. Hər küçədə film reklamlarının böyük bannerlərinə rast gəlirik. Bu da marketinqin bir növüdür və film istehsal şirkətləri üçün küçədə gəzən insanların diqqətini çəkməyə kömək edir. Beləliklə, demək olar ki, bütün ölkələrdə və şəhərlərdə reklamlar və bannerlər mövcuddur.
Reklamların dili isə ölkəyə və ya bölgəyə görə dəyişə bilər. Məsələn, əgər Azərbaycanı nəzərə alsaq, burada reklamlar əsasən azərbaycanca olsa da, bəzi hallarda rus və ingilis dillərində də ola bilər. Məhz bu cür ənənəvi marketinq işləyir – əsas məqsədi internetdən istifadə etmədən insanları cəlb etməkdir.
Bir çox biznes üçün ənənəvi marketinq strategiyaları daha effektiv ola bilər, çünki bu, sahib olduqları şirkətin növündən asılıdır. Əgər hədəf auditoriyası ənənəvi marketinqə üstünlük verirsə, bu üsul daha təsirli olur.

‍

‍

• Ənənəvi marketinq, xüsusilə yaşlı nəsilə çatmaq üçün olduqca təsirli üsuldur. Çoxsaylı hesabatlar və sorğular göstərir ki, 50 yaşdan yuxarı insanlar televiziya izləməyə və qəzet oxumağa 20 və 30 yaşlarındakı insanlardan iki dəfə daha çox vaxt sərf edirlər.
• Əgər bir biznes və ya firma qurmaq və inkişaf etdirmək üçün geniş yerli auditoriyanın dəstəyinə ehtiyac varsa, ənənəvi marketinq çox faydalıdır. Kiçik bizneslər şəhərin müxtəlif yerlərində yerləşdirilən flayerlər və billboardlar vasitəsilə daha sürətli inkişaf edir. Bunun səbəbi isə şəhərdə yaşayan yerli auditoriyanın diqqətini daha asan çəkməsidir. 
• Ənənəvi reklamların böyük üstünlüklərindən biri odur ki, onlar təkrarlanaraq yayımlanır. Amma rəqəmsal marketinqdə insanlar reklamları asanlıqla keçə bilirlər.

‍

Rəqəmsal marketinq nədir?

‍Rəqəmsal marketinq, internet və digər rəqəmsal texnologiyalar vasitəsilə məhsul və xidmətlərin tanıdılması və satılması prosesidir. Bu növ marketinq, ənənəvi marketinq metodlarından fərqli olaraq, onlayn platformalar və alətlərdən istifadə edir. Rəqəmsal marketinqə müxtəlif taktika və strategiyalar daxildir, məsələn:

1. Axtarış motoru optimizasiyası (SEO) - Veb saytların axtarış motorlarında (Google, Bing və s.) daha yüksək mövqelərə çıxması üçün optimizasiya edilməsi.
2. Sosial media marketinqi - Sosial media platformalarında (Facebook, Instagram, Twitter və s.) məhsul və xidmətləri tanıtmaq.
3. E-poçt marketinqi - Müştərilərə reklam və təkliflər göndərməklə əlaqə qurmaq.
4. Məzmun marketinqi - Blog yazıları, videolar, infografiklər və digər məzmun vasitəsilə müştəri cəlb etmək.
5. Ödənişli reklamlar (PPC) - Google Ads, Facebook Ads kimi platformalarda ödənişli reklamlar yerləşdirmək.
6. Mobil marketinq - Mobil tətbiq və SMS vasitəsilə müştərilərə çatmaq.

‍

Nə üçün rəqəmsal marketinq? ‍

Günümüzdə insanlar internet və smartfonlar vasitəsilə, yer dəyişikliyi etmədən olduqları ərazidən rəqəmsal marketinq vasitəsilə bizneslərini inkişaf etdirirlər. Bu üsul fiziki deyil, buna görə də nəqliyyat, anbar və digər əlaqəli xərcləri aradan qaldırır. Sosial medianın və ümumilikdə internetin tez-tez istifadəsi səbəbindən bu strategiyalar bütün dünyada sürətlə inkişaf edir. DataReportal məlumatına görə, 2025-ci ilin əvvəlində ümumilikdə 5,56 milyard insan internetdən istifadə edir. 2024-cü il ərzində internet istifadəçilərinin sayı 136 milyon nəfər (+2,5 faiz) artıb. Buna görə də reklamların internet vasitəsilə aparılması televiziya və ya jurnallara nisbətən daha məntiqli görünür. Bu marketinqi həyata keçirmək üçün saysız-hesabsız üsullar mövcuddur. Müasir olduqları üçün cari texnologiyalar və yeniliklər barədə maksimum məlumata sahib olmaq vacibdir.

‍

Rəqəmsal marketinqin ənənəvi marketinqə nisbətən çoxsaylı üstünlükləri var:

Daha geniş auditoriyaya çatmaq – Rəqəmsal marketinq vasitəsilə bizneslər coğrafi məhdudiyyətlər olmadan qlobal auditoriyaya çata bilirlər.

Daha sərfəli və effektiv reklam – Ənənəvi marketinq metodları (televiziya, çap reklamları və s.) baha başa gəldiyi halda, rəqəmsal marketinq daha az büdcə ilə daha böyük nəticələr verə bilər.

Məqsədli reklam imkanları – İnternet üzərindən aparılan reklam kampaniyaları müəyyən demoqrafik göstəricilərə, maraqlara və istifadəçi davranışlarına əsasən hədəflənə bilər.

Effektiv nəticə ölçmə imkanı – Google Analytics, Facebook Ads Manager və digər analitik alətlər sayəsində reklamların nəticələrini real vaxtda izləmək mümkündür.

İnteraktiv əlaqə və müştəri məmnuniyyəti – Sosial media və digər platformalar vasitəsilə müştərilərlə birbaşa əlaqə qurmaq, onların suallarını cavablandırmaq və rəy toplamaq mümkündür.

Daha sürətli nəticələr və optimizasiya imkanı – Rəqəmsal marketinq kampaniyalarının effektivliyini analiz edərək onları dərhal dəyişdirmək və optimallaşdırmaq mümkündür.

SEO və orqanik trafik əldə etmək – Axtarış sistemlərində (Google, Bing və s.) optimallaşdırılmış məzmunlar yaratmaqla uzunmüddətli pulsuz trafik əldə etmək mümkündür.

Mobil marketinqin üstünlükləri – Smartfon və planşet istifadəçilərinə yönəlmiş reklam kampaniyaları ilə daha çox müştəriyə çatmaq mümkündür.

‍

‍

E-poçt marketinqi və avtomatlaşdırma – Müştərilərlə daim əlaqədə olmaq, onlara xüsusi təkliflər və yeniliklər barədə məlumat vermək üçün avtomatik e-poçt kampaniyalarından istifadə edilə bilər.

Sosial mediada aktivlik və brendin tanınması – Sosial şəbəkələrdə aktiv olmaq bizneslərə öz brendlərini tanıtmaq, izləyici kütləsi yaratmaq və müştərilərin etibarını qazanmaq imkanı yaradır.

‍

Hansını seçməli? ‍

Marketinq strategiyasını seçmək hər bir biznes üçün vacib qərarlardan biridir. Hər 2 marketinq növünün özünəməxsus xüsusiyyətləri, müsbət və mənfi tərəfləri var. Seçim biznes növü və hədəf kütləyə bağlı olaraq dəyişir.

Böyük bir kütləyə çatmaq istəyirsinizsə və büdcəniz genişdirsə, ənənəvi marketinq doğru seçim ola bilər.

Daha az büdcə ilə daha dəqiq hədəfləmə və ölçülə bilən nəticələr əldə etmək istəyirsinizsə, rəqəmsal marketinq daha effektivdir.

Kombinə edilmiş yanaşma (hibrid strategiya) – Ən yaxşı nəticə əldə etmək üçün hər iki marketinq metodundan istifadə etmək olar. Məsələn, böyük brendlər həm televiziya reklamlarından, həm də sosial media reklamlarından faydalanırlar.