Dedlayn nədir?

Dedlayn — rus dilində geniş yayılmış ingilis mənşəli “deadline” sözündən gəlir, sözün əsl mənası “ölü xətt” deməkdir, yəni keçilməsi mümkün olmayan son xətt. Sadə dillə desək, dedlayn — müəyyən bir vəzifənin yerinə yetirilməsi üçün qoyulmuş son tarixdir.

‍

‍

Dedlayn redlayndan nə ilə fərqlənir?

Çoxları dedlaynı redlaynla qarışdırır. Redlayn — işin müəyyən mərhələsini tamamlayıb yoxlanışa göndərmək üçün qoyulan vaxtdır. O, layihənin miqyasından asılı olaraq dedlayndan bir neçə gün, hətta ay əvvəl müəyyən edilə bilər.
Biznesdə redlayn layihənin son təhvilindən əvvəl yoxlanış mərhələsi rolunu oynayır. Vacib məqam odur ki, bundan sonra artıq ciddi dəyişikliklər etmək mümkün olmur. Amma redlayn xırda qüsurları düzəltmək üçün münasib vasitədir.

Dedlayn nə üçün lazımdır?

Dedlayn iş prosesini sadələşdirir və optimallaşdırır:

Məqsədlərə çatma — hədəfləri mərhələlərə bölmək və hər mərhələyə ayrıca dedlayn qoymaq nəticəyə çatmağı asanlaşdırır.

Vaxtın bölgüsü — iş üçün nə qədər vaxt qaldığını bildikdə, vaxtı idarə etmək daha rahat olur.

Proqresin qiymətləndirilməsi — dedlayn sayəsində məhsuldarlığı düzəltmək mümkündür.

Komanda işi — hər kəs öz dedlaynını dəqiq bildikdə, əməkdaşlıq daha effektiv olur.

Əgər iş prosesində gecikmə riski yaransa, vaxtında çıxış yolu tapmaq mümkündür: məsələn, alternativ həll seçmək, əlavə işçi cəlb etmək və ya dedlaynı dəyişmək.

‍

‍

Dedlayn növləri

Sərtliyinə görə:

Yumşaq (plavajı) — dedlayn dəyişdirilə bilər.

Sərt (sabit) — vaxtı dəqiq müəyyən edilir. Gecikmə cəza, büdcə itkisi və ya layihənin dayanması ilə nəticələnə bilər.

Müddətin təyin olunmasına görə:

Təkrarlanan — müxtəlif işlərin eyni vaxtda başa çatması tələb olunur. Məsələn, sayt dizaynının çəkilməsi və kodlaşdırmanın hazırlanması eyni günə qoyulur.

Mərhələli — hər mərhələ üçün ayrıca dedlayn qoyulur. Məsələn, əvvəl dizayn tamamlansın, sonra proqramçılar kod yazmağa başlasın.

‍

‍

Fərqli sahələrdə dedlayn

Layihə idarəçiliyi:
Məsələn, dizayn sərgisi təşkil edilərkən bütün işlər mərhələlərə bölünür və hər mərhələyə dedlayn qoyulur: planlaşdırma, stendlərin gətirilməsi və yığılması, eksponatların çatdırılması.

Marketinq və satış:
Endirim kampaniyasında vaxt məhduddur. Müştəri təklifdən yalnız dedlayn çərçivəsində yararlana bilər.

Proqramlaşdırma:
Layihələrdə dizayner, frontend, backend və menecerlərin işi koordinasiya olunur. Burada tez-tez “yumşaq dedlayn” tətbiq edilir, çünki bütün şöbələrin işi bir-biri ilə bağlıdır.

Praktik nümunə

Şirkət menecerə tapşırır ki, yeni geyim brendinin saytını hazırlasın. Bunun üçün proqramçılar, dizaynerlər, fotoqraflar və digər mütəxəssislər cəlb olunur. Hər kəsə öz dedlaynı qoyulur: foto və materialların hazırlanması, dizayn maketinin çəkilməsi, mətnlərin yazılması və texniki sazlama. Əgər kimsə geciksə, bütün proses dayanacaq və şirkət həm pul, həm də müştəri itirə bilər.

‍

‍

Dedlaynın üstünlükləri və çatışmazlıqları

Üstünlüklər:

Vaxtın düzgün idarə olunmasına kömək edir.

İşçini daha məhsuldar işləməyə həvəsləndirir.

Tapşırıqları düzgün prioritetləşdirməyə imkan verir.

Diqqəti əsas işə yönəldir.

Məqsədlərə çatmağı asanlaşdırır.

Çatışmazlıqlar:

Qısa müddətlər stress yarada bilər.

Səhv təyin olunmuş müddətlər keyfiyyətsiz işə səbəb ola bilər.

Rəhbər üçün faydası

Dedlayn rəhbərə komandada işi düzgün təşkil etməyə kömək edir. Real müddətlər qoymaq vacibdir, əks halda kollektivdə gərginlik yarana bilər. Vaxtında nəticə göstərən əməkdaş mükafatlandırıla bilər. Bununla yanaşı, dedlaynlar kimlərin mütəmadi olaraq vaxtı pozduğunu da üzə çıxarır.

Eyni zamanda, rəhbər əlavə yüklənmənin qarşısını almalı, münasibətləri dialoq yolu ilə qurmalı və hətta bəzən “təlim məqsədli” dedlaynlar təyin etməlidir. Bu, komandanı daha səmərəli işləməyə öyrədir.

İcraçı üçün dedlaynın önəmi

Dedlayn yalnız sifarişçi üçün deyil, icraçı üçün də vacibdir. O:

Prioritetləri düzgün müəyyənləşdirməyə kömək edir.

Komanda işində ardıcıllığı təmin edir.

Digərlərinə vaxtında xəbərdarlıq etməyə şərait yaradır.

‍

‍

Necə pozmamaq olar?

Layihənin son tarixini əvvəlcədən dəqiqləşdirmək.

Kiçik işləri dərhal həll etmək.

Real dedlayn qoymaq və aralıq mərhələləri nəzərə almaq.

Ən vacib tapşırıqlardan başlamaq.

Gecikmələri qabaqcadan xəbər vermək.

Tapşırıqları vizuallaşdırmaq üçün Trello, Focus To-Do kimi alətlərdən istifadə etmək.

“Pomodoro” metodu ilə işləmək: 25 dəqiqə iş, 5–10 dəqiqə fasilə.

Əgər dedlayna çatılmadısa

Ən yaxşısı, sifarişçi ilə vaxtında danışmaq və alternativ təkliflər verməkdir: məsələn, hissəvi icra və ya endirim. Amma ümumi məsuliyyət həmişə icraçının üzərindədir, çünki tapşırıq qəbul edilərkən müddətlər razılaşdırılmış olur.

Gecikmənin nəticələri:

stress və özünəinam itkisi;

sifarişçi ilə problemlər;

maliyyə və reputasiya itkisi;

əməkdaşlığın dayandırılması;

hətta işdən çıxarılma.

Müntəzəm gecikmələrdə nə etməli?

Əgər işçi dedlaynı tez-tez pozursa, səbəbi araşdırmaq lazımdır: yanlış planlama, prosesdə problemlər, ya da sadəcə tənbəllik. İlk dəfə olduqda, işçiyə düzəltmək şansı vermək, açıq dialoq aparmaq vacibdir.

Dedlayn qoyarkən edilən səhvlər

Çox uzaq müddət qoymaq — işçi işi axıra saxlayır.

Müddəti yazılı şəkildə rəsmiləşdirməmək. CRM sistemləri burada kömək edir.

Resurs və iş həcmini qiymətləndirmədən dedlayn qoymaq.

Nəticə: Dedlayn — həm rəhbər, həm icraçı üçün intizam, düzgün planlama və nəticəyə çatmaq vasitəsidir. Onu real və ədalətli qoymaq, həmçinin komanda ilə açıq ünsiyyət aparmaq uğurun açarıdır.

‍