Yazı nədir? Hərf və xəttatlıq arasındakı fərqlər.

Lettering — bu, hərf və sözlərin müəyyənbir vəziyyət üçün tək bir nümunə olaraq rəsm edildiyi texnikadır. Yazının görünüşü yalnız müəllifin fantaziyası ilə məhdudlaşır. Bu texnika illüstrasiyaya yaxın bir sahədir: müəllif daha çox hərfləri yazmaq əvəzinə onları çəkir.

Lettering-in qədim formalardan biri isə inisialdır. Bu, kitabda səhifənin əsas hissəsini təşkil edən detallaşdırılmış bir hərfdir.

Britaniya Kitabxanasının rəqəmsallaşdırılmış manuskriptlər kataloqundan inisial nümunəsi.


Tanınmış nümunələri XIX əsrin etiket və afişalarında tapmaq olar. Mürəkkəb kompozisiyalar və müxtəlif yazı stilləri ilə oynamaq o dövrün marketinq alətlərikimi xidmət edirdi.

Lettering və kalliqrafiyanın fərqləri

Kalliqrafiya hərflərin yazılmasını nəzərdə tutur, lettering isə onların çəkilməsidir. Kalliqrafiyada hər bir zərbə bir hərəkətlə yazılır, zərbənin xarakteri isə alətdən asılıdır. Yazı iti uclu, yuvarlaq və yadüz qələm vasitəsilə yaradılır.

Kalliqrafiya ustası Molli Torpun işi.
Kalliqraf bir neçə il ərzində yazı bacarığını inkişaf etdirir ki, hərflərin xətlərivə forması düz və proporsional olsun. Gözəl alınmadısa, yazını tamamilə yenidənyazır. Lettering ustası isə uğursuz zərbəni silib, onu daha diqqətlə yenidən çəkəbilər, həmçinin texniki baxımdan lettering öyrənmək daha asandır.

Təmiz şəkildə kalliqrafiya sənədlərdə və dəvətnamələrdə tətbiq edilir, həmçinin kalliqraflar kətanlarda, divarlarda və heykəllərdə yazılar yazırlar. Yazı bəzəkli ola bilər və ya bədii ifadənin birhissəsinə çevrilə bilər.

Pokras Lampas'ın kalliqrafiya işi.




Lettering də incəsənət və yaradıcılıqda istifadə olunur, amma əsas tətbiq sahələri dizayn və reklamadır.

Bəzən lettering kalliqrafiyanı imitaasiya edir, bu texnikaya «skript» deyilir. Onu kafe menyularında, kələğli səthlərdə görə bilərik. Əvvəlcə müəllif əl yazısı ilə hərflərin eskizini çəkir, sonra isə onları kələmlə əhatə edib rəngləyir. Yazının keyfiyyətli olması üçün lettering ustasının kalliqrafiyanın əsasları ilə tanış olması kifayətdir.

‍

Kalliqrafiya əsərinin fonunda, üzərində isə Stefan Kuntz lettering çəkib.Kalliqrafiyanın imitasiyası bəzən loqotiplərdə də istifadə olunur, misal olaraq Coca-Cola-nı xatırlaya bilərik. 1893-cü ildə bizə tanış olan işarə çəkildi və sonradan dəfələrlə inkişaf etdirildi və dəyişdirildi. O, əl yazısı ilə yazılmışkimi görünür, amma bu yazı — letteringdir.

‍

Kalliqrafiya və lettering arasında kəsişmə nöqtələri var. Lakin birinci halda hərflər yazılır, ikinci halda isə onlar təsvir edilir.

Lettering və şrift arasındakı fərqlər‍

Şrift — bu, hərflər, rəqəmlər və işarələrin vahid bir sistemidir. Lettering-dən fərqli olaraq, şrift dəfələrlə istifa dəoluna bilər. Şriftlə mətn yazılır, lettering isə müəyyən bir vəzifəyə uyğun olaraq çəkilir.
‍

Şriftləri dizayner yaradır və hərflərə vahid bir üslub verir. Qrafik və ya veb dizayner hazır şriftləri alıb onları qablaşdırmada, bannerlərdə və ya vebsaytdakı mətnlərdə istifadə edə bilər. Bunun üçün yeni bir yazı yaratmağa ehtiyac yoxdur, şrift dizayneri artıq hərflər haqqında düşünmüşdür.
‍

Bu, şriftin fantaziyadan məhrum olduğu demək deyil: hətta sadə bir şrift yaratmaq da çətindir. Və möhtəşəm aksidentli tipografiya mövcuddur. Bu, daha çox vurğulanan başlıqlar, loqotiplər və ya layihənin dəyərini vurğulamaq üçün uyğundur.

Şrift, bir faylda toplanmış işarələr komplektidir, onu kompüterə yükləyib mətn yaza bilərsiniz. Lettering isə işarələrdən ibarət bir kompozisiyadır, onu artıq dəyişdirmək mümkün deyil.

‍

Lettering harada və nə məqsədlə istifadə oluna bilər:

Lettering, dizaynerə bir neçə məqsədə nail olmaqda kömək edən bir alətdir:

-Istehlakçının diqqətini cəlb etmək

-Layihənin unikal və yadda qalan xarakterini yaratmaq

-İstifadəçidən emosional reaksiyalar almaq

-Lazımi hədəf auditoriyasını cəlbetmək

Lettering brend identifikasiyasında

Lettering loqotipdə brendin əsas dəyərlərini vurğulamağa və rəqiblərdən fərqlənməyə kömək edir. O, həmçinin qablaşdırmada,afişalarda, bannerlərdə və broşuralarda da istifadə olunur.


Lettering kino sahəsində

Kino sənayesində də dizayn və lettering əehtiyac var. Film adının və başlanğıc titrlərinin yazı üslubu izləyicini filmin atmosferinə daxil edir. Məsələn, "Harry Potter" filmini izlədiyinizdəki hissləri xatırlayın. O hərəkət edən hərflər və vurğulu ildırım simvolu yaddaşınızda əbədi olaraq qalır.

‍

Lettering kitablar sahəsində

Lettering, yadda qalan üzlüklər yaratmaq üçün maraqlı bir üsuldur. Kitabın içində isə başlıqlar üçün və illüstrasiyalarkimi istifadə edilə bilər.

Letteringinteryer sahəsində

Kafedə mədəni menyu, ofis otağında divarrəsmləri, ev üçün bəzək afişaları — bunlar interyerdə lettering nümunələridir.Əl yazısı ilə çəkilmiş sözlər məkanı daha rahat və istirahətə uyğun edir.

Səkkizməşhur lettering üslubu

Klassik

Klassik lettering bizi XIX əsrin estetikasına aparır. Kompozisiya müxtəlif şriftlərin dəyişməsindən ibarət olabilər: birinci sətir — kalliqrafiyaya bənzər yazı, ikinci sətirdə böyük hərflərvə əlavələr, üçüncü sətirdə də əlavələr, amma kiçik hərflər, dördüncü sətirdəisə yenə də kalliqrafiyaya istinad. Bu üslubda yazılar tez-tez lentlərlə, xətlərlə,nöqtələrlə və bitki naxışları ilə zəngin şəkildə bəzədilir.

‍

‍

Retro

Bu üslub keçmiş illərin hərflərini təqlid etməyi nəzərdə tutur, əsasən XX əsrdən bəhs edilir. Bu dövrdə müxtəlif yazı üslublarından ilham almaq mümkündür. Sovet letteringini də retro üslubuna aid etmək olar.

‍

Qraffiti

Qraffiti — küçələrdən gələn dinamik lettering üslubudur. Bəzən yazı şişirdilmiş kimi görünür, bəzən isə əksinə, itiolur və tez-tez konturla bəzədilir.

Texno vəya dijital

Müasir və interfeys dizaynında tez-tezistifadə olunan üslubdur. Belə işlərin yaradılmasında lettering ustaları dijital estetikadan ilham alırlar.

Gotik

Gotik üslubu, XII–XVII əsrlərin Qərbi Avropa kalliqrafiyasına əsaslanır. Bu, tekstura, fraktura, rotunda kimi kanonik şriftlərdir. Lettering ustaları onları yenidən təhlil edir: hərfin strukturunu dəyişir, əlavə naxışlar və xətkeşlər əlavə edirlər.

‍

Etnik

Bu üslub, Qərbi Avropa mədəniyyətindən kənar müxtəlif mədəniyyətlərin ənənəvi yazı növlərini nəzərdə tutur. Bu, həmçinin ərəb calligraphy-si, Çin hieroglifləri və rus sürətli yazısı kimi elementləri əhatə edə bilər.

Orqanik

Bu üslub təbii formalar və xətlərə bənzəyir.Belə hərflər, illüstrasiyalara asanlıqla daxil olur və ekoloji layihələr və əlişləri sahələri üçün ideal üslubdur.

Handwriting

Bu, həmçinin "skript" olaraq dabilinir. Əl yazısının hər hansı bir imitasiyası bu üsluba daxildir. Lettering ustası əvvəlcə frazanı əl ilə yaza bilər, sonra isə onu proqramlarda işləyə bilər.

‍

Seçdiyiniz üslub, onun tətbiq sahəsinə təsir göstərəcək. Gotik və etnik üslubları daha çox fantaziya əsərlərində, video oyunlarının girişlərində və kitab üzlüklərində görə bilərsiniz. Handwriting və klassik üslub isə təbrik kartları və dəstləri üçün uyğundur. Retro, texno və qraffiti üslubları isə parlaq reklam yaradıcıları üçün idealdır.